Dit is er veranderd voor werkgevers en werknemers met de WAB

Wet WAB

De vervanger van de Wet Werk en Zekerheid (Wwz) is per 1 januari 2020 ingegaan. Wat gaan werkgevers, ZZP’ers en payrollers merken van de Wet Arbeidsmarkt in Balans? De WAB wordt ook wel de opgepoetste versie van de Wwz. De Wwz werd in 2015 ingevoerd om dezelfde reden dat de WAB wordt ingevoerd. Het tegengaan van een wildgroei aan flexkrachten en ZZP’ers. Hieronder hebben we een aantal veranderingen voor je op een rij gezet.

Lees ook het kennisbank artikel: Wet WAB

Ontslagrecht verder versoepeld

Het ontslagrecht werd op 1 juli 2015 al iets versoepeld. Voor met name kleine werkgevers was de versoepeling van het ontslagrecht niet werkbaar. Werkgevers waren het er niet mee eens. In totaal waren er acht gronden waarop een werkgever een werknemer kon ontslaan. Een werkgever kon op basis van één ontslaggrond een medewerker ontslaan.

Of iemand was langdurig ziek, of er was sprake van een onderling conflict of één andere reden. In de praktijk bleek dat werkgevers dit vaak niet goed konden onderbouwen. Sinds 1 januari 2020 is het eenvoudiger om een werknemer de laan uit te sturen. Met de WAB kunnen werkgevers een werknemer ontslaan in combinatie met meerdere gronden.

Dit heet de cumulatiegrond. Ook wel sprokkelgrond genoemd. Slecht functionerend personeel in vaste dienst kan nu op basis van meerdere gronden ontslagen worden. Komt iemand regelmatig te laat, is hij of zij drie keer per maand ziek en is er sprake van slecht functioneren? Dan is ontslag mogelijk.

Wijziging transitievergoeding

Sinds 2015 heeft iedere medewerker langer dan twee jaar in dienst recht op een transitievergoeding. Voor werkgevers is de transitievergoeding een doorn in het oog. Met de WAB heeft iedere werknemer vanaf dag één in dienstverband recht op een transitievergoeding. Geen zorgen, de berekening van de transitievergoeding gaat wel naar rato. De volgende veranderingen zullen er plaatsvinden in de transitievergoeding;

Vanaf de eerste werkdag krijgen medewerkers recht op een transitievergoeding bij ontslag. Dit geldt ook tijdens de proeftijd.
50-plussers ontvangen geen verhoogde transitievergoeding meer.
Geen verhoogde transitievergoeding meer voor alle dienstjaren boven de tien dienstjaren.
Is een medewerker ontslagen vanwege arbeidsongeschiktheid dan ontvangt de werkgever een compensatie als de transitievergoeding betaald is.
In alle gevallen ontvangt de ontslagen werknemer voor ieder gewerkt jaar een derde van zijn maandsalaris.

Tijdelijke contracten

Hoogleraren en advocaten gaven in 2014 al het advies om het aantal tijdelijke contracten niet terug te schroeven. Destijds werd er al gedacht dat flexwerkers sneller zonder baan zouden komen te staan indien er niet zou worden vastgehouden aan drie jaar (of drie tijdelijke contracten).

Om flexwerkers sneller aan een vast dienstverband te helpen werd dan toch, tegen alle adviezen in, met de Wwz de termijn terug geschroefd naar twee jaar. Werkgevers kregen twee jaar de tijd om drie tijdelijke contracten te verstrekken. Het kabinet ging er destijds vanuit dat flexwerkers eerder een vast dienstverband zouden krijgen. De realiteit bleek anders.

Het tegenovergestelde gebeurde. Na drie tijdelijke contracten stond de werknemer weer op straat. Volgens de Wwz had de werknemer nu recht op een vast dienstverband. Na de wettelijke toegestane pauze van een halfjaar (eerder 3 maanden) mocht de tijdelijke werknemer terug in dienst komen. Met de Wet Arbeidsmarkt in Balans gaat de periode weer naar drie jaar in plaats van twee.

Lagere WW-premie voor vaste krachten

Minister Koolmees heeft het er maar zwaar mee. Hoe hou je de wildgroei aan ZZP’ers en flexwerkers tegen? Wat bleek, flexibele krachten kosten minder dan vaste krachten. Daar komt nu verandering in met de WAB. Minister Koolmees zoekt de oplossing nu inderdaad in een hogere prijs voor tijdelijke krachten.

Flexibele krachten worden duurder doordat de WW-premies omhoog gaan. De WW-premie voor de werknemer in vast dienstverband gaat juist omlaag met een verschil van 5 procent. Voor tijdelijke krachten betaalt een werkgever 7,94 procent aan premie. Voor vaste krachten is dat 2,94 procent.

Zekerheid voor oproepkrachten

Oproepkrachten hebben vaak een nul-urencontract. Deze groep medewerkers kunnen zo opgeroepen worden voor werkzaamheden. Daarentegen kunnen zij ook afgemeld worden voor een dienst. Dit zonder verplichtingen vanuit werkgevers zijde. Een onzeker bestaan voor de oproepkracht.

Dan heb je ook nog de groep dat een ‘x’ aantal uur per week werkt. Iemand met een 16-uur contract maar in drukke periode opeens 40 uur per week moet gaan werken. Dit mogelijk ook nog in combinatie met ander werk. Lastig te combineren dus.

In Nederland hebben gemiddeld een half miljoen mensen een dergelijk contract. Sinds 1 januari 2020 is het met de WAB verplicht gesteld om de oproepkracht minimaal vier dagen van tevoren op te roepen of af te melden voor een dienst. Een jaar gewerkt als oproepkracht? Je hebt nu recht op een vast aantal uur per week. De werkgever dient met een voorstel te komen.

Lees ook: Dit verandert er voor ZZP'ers en heeft impact op de boekhouding

Payrollers en ZZP’ers

De payrollers worden op veel werkplekken gezien als vast personeel. Alleen hebben zij geen recht op een dertiende maand, winstuitkering of andere voordelen van een vaste arbeidskracht. Wel krijgen hij of zij vakantiedagen en vakantiegeld. Maar omdat de payroller werkt via een payrollbedrijf horen zij officieel niet bij het bedrijf.

Sinds 1 januari 2020 gaat dit anders. Bijna alle primaire arbeidsvoorwaarden waar vaste medewerkers recht op hebben, zullen payrollers ook recht op krijgen. Denk aan verlofregelingen, cursussen en cao.

Dit geldt overigens niet voor ZZP’ers (zelfstandigen zonder personeel). Hierdoor worden ZZP’ers nóg aantrekkelijker voor opdrachtgevers. ZZP’ers zullen onderaan de streep minder kosten dan vaste medewerkers of payrollers. Daarentegen houden ZZP’ers vaak eveneens onderaan de streep meer over dan vaste werknemers. Daarnaast neemt de ZZP’er een brede kennis en ervaring mee in het bedrijf van de opdrachtgever.

ZEZ uitkering