Onrust ZZP in de zorg door wetswijziging minister de Jonge

Nieuwe wet belemmert ZZP'er in de zorg

Steeds meer mensen zoeken een toevlucht in het ondernemerschap. Het aantal mensen dat het geluk elders beproeft verschilt enorm per sector. Eén van de sectoren waar professionals het meest hun arbeidsovereenkomst inruilden voor een KvK nummer is de sector Zorg en Welzijn. Momenteel telt de sector 135.000 ZZP’ers.

Waar in 2015 nog het mes ging in de zorgsector en verzorgenden, verpleegkundigen en andere specialisten op straat kwamen te staan. Dit vanwege de benodigde bezuinigingen vijf jaar geleden. Op dit moment heeft sector Zorg en Welzijn flink last van personele tekorten. Daarnaast zorgen langdurige wachtlijsten in verpleeghuizen voor problematiek bij ouderen en mantelzorgers. Daar waar minister Koolmees achter zijn oren krapt over de huidige wet- en regelgeving omtrent het ZZP-schap, heeft minister de Jonge aangekondigd de wet te wijzigen om ZZP’ers in de zorg te gaan weren. Tegelijkertijd maken belangenorganisaties zich ernstig zorgen om de verdere uitstroom binnen Zorg en Welzijn.

Download gratis "Wkkgz e-book"

Zorg ZZP’er geen ZZP’er

Minister de Jonge is heel stellig en ziet ZZP’ers in de zorg graag terugkeren in loondienst. In het programma Meldpunt van omroep Max geeft de minister aan graag af te willen van ZZP’ers in de zorg. Middels wijzigingen in wetgeving wilt de minister het proberen om zelfstandigen weer terug te krijgen in loondienst. De minister heeft aangekondigd het werken als ZZP’er wettelijk onmogelijk te maken. Volgens de minister horen zorgprofessionals in loondienst en verrichten zij geen werk als zelfstandige. Aanleiding hiervoor was het bespreken van de personele tekorten in de zorgsector.

Oneens op verbod ZZP in de zorg

Belangenorganisatie CNV Zorg en Welzijn maakt zich ernstige zorgen over de aangekondigde plannen van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). De belangenorganisatie is van mening dat het aanpassen van de wetgeving averechts zal gaan werken. De minister wilt met de maatregel ZZP’ers in de zorg weren omdat de sector gebaat is bij behoud van zoveel mogelijk zorgprofessionals. Dit vanwege de arbeidskrapte binnen de sector.

Volgens het CNV is een verbod op ZZP-schap de verkeerde oplossing. Wel is het CNV het eens dat de enorme toestroom naar het ondernemerschap moet stoppen. Echter is er een groot risico dat ZZP’ers in de zorg de sector volledig de rug zullen toekeren. Met een groter arbeidsprobleem tot gevolg binnen de Zorg en Welzijn. Ook ZZP belangenorganisatie ZZP Nederland is het oneens met de plannen van minister de Jonge en zegt het volgende:

“Het is zorgelijk dat de minister de contractvorm leidend maakt boven de kwaliteit van de zorgverlening. Daarnaast is uit eerder onderzoek gebleken dat patiënten de zorg van zzp’ers hoog waarderen.”

– ZZP Nederland

Zorg ZZP’er verdwijnt uit sector

Uit onderzoek van Solopartners blijkt dat het aantal ZZP’ers in de zorg met 11 procent is gestegen naar 135.000. Uit het onderzoek blijkt ook dat deze groep ongeveer 15 tot 20 jaar werkervaring heeft. Veel flexwerkers in de zorg brengen dus veel ervaring met zich mee. Solopartners heeft aan haar 13.000 leden gevraagd wat te doen als de plannen van minister de Jonge doorgaan. Maar liefst 73 procent van de ondervraagden geeft aan de zorgsector te verlaten als zij niet als ZZP’er verder aan de slag kunnen.

“Ik kap er direct mee en ga wat anders doen als ik niet meer als ZZP’er kan werken”

– Patrick Versluijs, ZZP Verpleegkundige

Kwaliteit zorg in geding

Mochten ZZP’ers zoals ZZP Verpleegkundige Patrick Versluijs volledig uit de zorg vertrekken door de nieuwe wetgeving, dan zal dat een enorme impact op de sector hebben. Maar liefst 10 procent van alle zorgprofessionals is ZZP’er. Als alleen al een derde van de 135.000 ZZP’ers de zorg zullen verlaten, zal dat ernstige gevolgen hebben voor de kwaliteit van zorg. De gehele sector zal hier veel last van krijgen.

Dienstverband aantrekkelijker maken

Meerdere partijen zijn van mening dat het dienstverband aantrekkelijker gemaakt moet worden. “De minister wilt het paard achter de wagen spannen. Het verbod op vaak goed gekwalificeerde, gemotiveerde en flexibele zelfstandigen in de zorg is een slecht idee. Het is beter om te zoeken naar manieren om mensen te behouden en het werken in dienstverband aantrekkelijker te maken. De minister en werkgevers hebben alle mogelijkheden om dit goed te regelen.” Aldus Anneke Westerlaken, voorzitter CNV Zorg & Welzijn.

Kwaliteit werkgeverschap

Medewerkers stromen massaal uit de zorgsector omdat de plannen van Minister de Jonge niet aansluiten op de behoeften. Iets minder dan de helft van de medewerkers verlaat binnen twee jaar het dienstverband bij een zorginstelling. Hierdoor staat de kwaliteit van het werkgeverschap onder druk. Het werken in de zorg is niet aantrekkelijker geworden sinds de bezuinigingen van 2015. Minister de Jonge doet hier geen uitspraken over en lijkt de volledige schuld bij de ZZP’ers neer te leggen.

"De vrijheid, de afwisseling en eigen baas zijn. Ik ben sinds 3 jaar ZZP'er en ik wil niets anders meer"

- Patrick Versluijs

Mogelijke oplossing voor uitstroom

CNV Zorg en Welzijn wilt juist de oorzaak van het probleem aanpakken om verdere toestroom naar het ZZP-schap te voorkomen. Als voorbeeld wilt het CNV gelijke voorwaarden voor vaste medewerkers en flexwerkers in de zorg. Bijvoorbeeld door belastingregels op een andere manier in te richten. Tevens willen zij maatwerk en keuzevrijheid mogelijk maken in cao’s.

Het dienstverband zal sneller aantrekkelijker gemaakt moeten worden. Er heerst namelijk ook een ernstig tekort aan verpleeghuizen. Het aantal verpleeghuizen moet de komende jaren gaan toenemen, echter moeten deze huizen ook gevuld worden met kwalitatieve medewerkers.

Acuut behoefte aan verpleeghuizen

Meldpunt laat in juni en november zien dat de wachtlijsten in de verpleeghuiszorg enorm toenemen. In deze uitzendingen zijn voorbeelden te zien van ouderen die het thuis niet meer redden. Wat het nog schrijnender maakt is dat deze ouderen ook niet meer in een verpleeghuis terecht kunnen. Er zijn snel 200 nieuwe verpleeghuizen nodig. Maar liefst 20.000 ouderen staan op een wachtlijst om de zorg te kunnen krijgen die ze nodig hebben.

Overigens is dit geen lange termijn oplossing voor het probleem. Gezien de vergrijzing in de komende jaren zal de vraag naar verpleeghuizen en de daarbij behorende zorg sterk toenemen. Minister de Jonge is van mening dat zorgkantoren harder moeten werken aan meer capaciteit voor verpleeghuiszorg. De zorgkantoren moeten samen met gemeenten inventariseren hoeveel er per regio bijgebouwd dient te worden.

Wachtlijstprobleem verpleeghuis

Als je alleen al in Amsterdam gaat kijken dan zullen er binnen 15 jaar 8.000 verpleeghuizen bij moeten komen. Dat is een verdubbeling van het huidige aantal verpleeghuizen. Als de benodigde verpleegplekken er niet komen worden de huidige wachtlijstproblemen nog groter. Wijkverpleging zal dan nog harder moeten werken. Gevolg hiervan kan zijn dat medewerkers ziek worden, gaan kiezen voor het ZZP-schap of de sector volledig de rug toe zullen keren. Met de plannen van minister de Jonge zal het tweede in ieder geval geen optie meer worden.

“Dat gaat op geen enkele manier lukken. Er is onvoldoende bouwgrond, er zijn onvoldoende bouwers en dan moet er ook personeel zijn om in die huizen te werken. Dat is niet realistisch”

- Ronald Schmidt, bestuurder van zorgorganisatie Cordaan

Zorgbemiddelaar profiteert van arbeidstekort

De ZZP bemiddelaar en detacheerders binnen de Zorg en Welzijn sector maken veel winst door in te spelen op de personeelstekorten in de zorg. Voor veel zorginstellingen levert dit een minder positief financieel resultaat op. De personeelskosten reizen hiermee de pan uit. In de regel is een ZZP’er in de zorg niet geheel kostbaar. Vaak kosten zij gemiddeld net zoveel als een medewerker in vast dienstverband als je alle premies en werkgeverslasten optelt.

Echter zorgen bemiddelaars ervoor dat personeelskosten stevig stijgen door zeer hoge uurtarieven te rekenen voor de inzet van een ZZP’er. Voor relatief weinig werk ontvangt een bemiddelaar vaak een marge van circa 10 euro per uur. Vaak betalen zorginstellingen de hoge tarieven omdat er op dat moment handen nodig zijn.

1ZZP.nl vindt dat dit anders moet. Met 1ZZP komt een zorgorganisatie zelf direct in contact met ZZP’ers zonder tussenkomst van bemiddelaars.

ZEZ uitkering